آدمیزاد می تواند دچار یک خلق و خوی منفی و آزاردهنده باشد اما خودش از آن آگاه نباشد. بدتر اینکه حتی، نسبت به آن ویژگی اخلاقی ناپسند احساس خوبی داشته باشد!
به گواه تجربه هایی که در جلسات مشاوره داشته ام یکی از این خصوصیات اختلالی که اغلب خود فرد از آن بی خبر است در حالی که به خاطر بدرفتاری های او اطرافیانش به ستوه آمده اند، «کنترل گری» است.
فرد کنترل گر شدیدا عادت به کنترل رفتار دیگران دارد و اگر از عهده اش بربیاید از کنترل افکار و عقاید همینطور عواطف و احساسات مردم هم فروگذار نمی کند. به ظاهر این طور به نظر می آید که او خودخواهانه به دنبال تحمیل روش زندگی مورد نظر خود به دیگران است اما متاسفانه خیلی از اوقات واقعیت از این هم عجیب تر و البته تلخ تر است. وقتی این آدم به فردی «معتاد به کنترل دیگران» تبدیل بشود، او را چیزی جز اعمال کنترل و واداشتن سایرین به اطاعت راضی نمی کند. یعنی اگر فرد مقابل تصادفا یا حتی با میل و رغبت خود کاری را انجام بدهد یا حرفی بزند که مطابق دیدگاه اوست باز هم باید منتظر باشد که به بهانه ای صحت حرف یا عمل او از طرف این شخص کنترل گر زیر سوال برود و هرچند غیر منطقی و ابلهانه به او خرده ای بگیرد. چرا که از نظر او مهم این است که تسلط و قدرت او نسبت به محیط اطرافش دیده شود. بنابراین درست و غلط بودن رفتار دیگران بر این مبنا سنجیده می شود و نه چیز دیگری!
شیوع این اختلال شخصیتی در جامعه به حدی زیاد است که اگر بگویید که خود شما یا حداقل یکی از نزدیکانتان در این گروه نیستید بی اغراق می گویم:خوش به سعادتتان... قدر این نعمت بزرگ که خیلی از مردم از آن محروم هستند را بدانید! اما اگر کسی از اطرافیانتان را دچار چنین خصوصیتی می بینید باید با کمال تاسف بگویم تجربه نشان داده است که برای اصلاح این آدم کار چندانی از شما ساخته نیست و وظیفه اصلی شما این است که روش خود را به تناسب این مانع پیش رو تغییر دهید. به تدریج با درایت و خلاقیت راه های حمایت و مراقبت از خودتان را در مقابل رفتارهای کنترل گرانه او بیاموزید و تا حد امکان سعی کنید کارتان را به روش بهتر و معقول از هر جهت، پیش ببرید. این اصل مهم را باور کنید که توانایی شما در تغییر دادن خودتان به اندازه ناتوانی شما در تغییر دادن دیگران است.
و اما موضوع مهم تر... آیا خود شما فرد کنترل گری هستید؟ آیا از واکنش منفی نشان دادن به رفتار دیگران و تغییر دادن آنها لذت می برید؟ لازم نیست این ضعف اخلاقی در شخصیت اجتماعی شما به مرحله حادی برسد تا در آن صورت نسبت به وضعیت خود نگران شوید. همین که دیگرانی در خانواده یا جامعه از این خصوصیت شما در رنج باشند و در کنار شما احساس امنیت نکنند و تمایل نداشته باشند یا بترسند از اینکه درباره خودشان با شما حرف بزنند، برای اینکه به فکر چاره اندیشی بیفتید کافی است. بیشتر افراد کنترل کننده «به طور نسبی» مبتلا به این مشکل اخلاقی هستند. یعنی ممکن است صفت کنترل گری خود را نسبت به فرد یا افراد خاصی (معمولا نزدیکان درجه یک) یا در موضوعات خاصی بروز دهند. مثلا کنترل همسر در امور داخل خانه یا کنترل همکار در حیطه مسائل کاری. بنابراین اگر برای شما اهمیت دارد که در زمره آدم های کنترل گر نباشید تا مردم از «دست و زبان شما در امان باشند» صمیمانه توصیه می کنم قبل از هرچیز خودکاوی کنید. ببینید چقدر زمینه های روانی و رفتاری این صفت را در خودتان پیدا می کنید؟ به ویژه اگر تحت تربیت والد(یا والدین) کنترل گر بوده اید. و در گام بعدی به طور جدی جلوی ریشه دارتر شدن این عادت را بگیرید.
راستی یادمان باشد؛ در تمام لحظه های عمر خود که مشغول کنترل دیگران بوده ایم، زندگی نکرده ایم.
فرهنگ ما تشویق میکنه این رفتار اشغال رو
سلام دوست عزیز سرچشمه رفتارهای کنترلگرانه در سه باور نادرست و سرچشمه این باور نادرست دریک باور اساسی است.. این درک حاصل فراگیری تئوری انتخاب است.. کنترل کردن و کنترل شدن براحتی قابل تغییر ویا درمان است... روند و مسیر ان نیز مشخص است.. من کتابی را در این باره نوشتم که بزودی چاپ میشود لطفا ایمیل مرا اد کنید تا در صورت چاپ به عنوان هدیه یک جلد را برای شما بفرستم.... برای من باعث خوشحالی است که شما متوجه این معضل شده اید و نوید من اینست که بعد از این می توانید به مراجعان خود کمک کنید و نیز خودرا... تا از آن دست بردارید....